Rzepak jest bardzo uprawą, do której trzeba podchodzić bardzo odpowiedzialnie. Aby jednak osiągnąć zysk, trzeba się dobrze przygotować. Jeżeli planujemy przystąpić do owej uprawy, warto poznać szczegóły w jaki sposób siać rzepak, jakich terminów warto się trzymać oraz w jaki sposób uniknąć chorób. Proces uprawy musi być zaplanowany i wykonywany od A do Z.

Stanowisko - Jakie warunki musi spełniać gleba pod uprawę rzepaku?

Uprawie rzepaku musi towarzyszyć równomierny deszcz. Opady atmosferyczne powinny się mieścić między 600 a 700 mm. rocznie. Jednocześnie rzepak potrzebuje gleby żyznej, zawierającej składniki pokarmowe. Najlepsze gleby pod rzepak zostawiają wcześniej zasiane zboża. 

Odczyn ph gleby powinien wynosić powyżej 6,0, ponieważ przy niższym rośliny nie wypracują dobrze rozwiniętego systemu korzeniowego.

Jeżeli na naszym polu są gleby piaszczyste, suche, niedrenowane, zakwaszone i torfowe, to o uprawie można zapomnieć. Potencjał rzepaku wzrasta, gdy zapewnimy mu dostęp do odpowiedniej liczby potrzebnej próchnicy, wapnia oraz azotu. Gleba jest podłożem w której wszystko się zaczyna, dlatego dobrze zadbana w okresie wiosennym w którym potrzebuje najwięcej wody przyniesie dorodne plony.

Kluczowy aspekt uprawy rzepaku - Płodozmian

Płodozmian jest to system zaprojektowanych na kilka lat do przodu działań rolnych. Obserwując ewolucje odgrywaną na polach, warto wiedzieć, iż nie można siać rzepaku jednocześnie po sobie. Zakazuje się takiej uprawy ze względu na łatwość zarażenia się chwastami krzyżowymi. Utrata jakości nasion doprowadzi do strat finansowych, przez co siew będzie nieopłacalny.

Najczęściej zalecane jest sianie rzepaku po mieszankach zbożowo-strączkowych oraz po wczesnych ziemniakach. Dla rzepaku ozimego, zboża ozime jest polecanym poprzednikiem, ale najlepszym wyborem będą rośliny bobowate, takie jak:

• Łubin wąskolistny
• Luceryna
• Groch
• Soja
• Bobik

Rozmaitość w harmonogramie zmianowania upraw gwarantuje rozłożenie zapotrzebowania wartości glebowych przez poszczególne rośliny. Dlaczego to jest takie ważne? Rozmaitość w płodozmianie jest ważna, ponieważ oddziaływuje pozytywnie na pozostałe zasoby glebowe, jednocześnie ograniczając rozwój chwastów. Wpływa to pozytywnie na ilość ponoszonych kosztów ochrony roślin oraz gleby.

Rzepak ozimy - Wszystko co powinieneś wiedzieć przed jego zasianiem

Uprawa rzepaku ozimego jest popularnym zasiewem w Polsce, jednakże coraz rzadziej wybieraną przez jej duże wymagania. Narastający wzrost cen oraz zmiany klimatyczne wcale nie ułatwiają jej prowadzenia.

Głębokość siewu rzepaku mieści się między 1,5 do 2,5 cm, za to gęstość zależna jest od odmiany oraz przygotowania gleby, jak i wybranej technologii, która wykorzystuje się do uprawy. Gęstość obsadzenia powinna wynosić od 35 do 38 roślin na metr kwadratowy.

Aby szczęśliwie wejść w fazę spoczynku zimowego, rośliny powinny mieć odpowiednio dużo czasu, aby się dobrze zakorzenić. Przed zimą rośliny nie mogą być porażone żadnymi chorobami, muszą być w pełni zdrowe, zaopatrzone w mikroorganizmy. Rzepak równie źle reaguje na zbyt wczesny siew, który prowadzi do wyrośnięcia, zagęszczenia roślin, przez co pojawi się sucha zgnilizna kapustnych i korzenia oraz stożki będą bardziej narażone na atak larw.

Ryzyko wymarznięcia jest bardzo częstym przypadkiem w chwili opóźnionego siewu. Podczas plantacji rzepaku ozimego zaleca się trzymanie poniższych terminów:

• Północno-wschodnia część Polski rozpocznie siew między 5 a 10 sierpnia.
• Na wschodzie kraju optymalny termin siewu rzepaku ozimego szacuje się na 10 do 15 sierpnia.
• Od 15 do 20 sierpnia siew odbywa się w centralnej Polsce.
• Najpóźniej przez warunki pogodowe pracy zaczynają się na zachodzie kraju. Mowa tutaj pracy odbywanej między 20 a 25 sierpnia.

Trzymanie się terminowego siewu przyczyni się do ochrony uprawy przed ostra zimną, jednakże trzeba pamiętać, iż termin siewu jest ruchomy i dobiera się go analizując wszystkie czynniki wpływowe. Przy zachowaniu powyższych terminów, okres zimowy, rzepak rozpoczyna z 6 do 8 wykształconymi liśćmi, co wpływa pozytywnie na jego zimowanie. Opóźnienie terminu siewu o siedem dni może przyczynić się do 8% spadku plonu.

Rzepak jary - Najważniejsze zalecenia przed uprawą

Rzepak jary jest zdecydowanie rzadszym wyborem wśród rolników. Uzyskane plony z tej rośliny są zdecydowanie mniejsze niż plony rzepaku ozimego. Szacuje się, że jest to różnica między 20%, a nawet 50%. Co pocieszające, w Polsce północnej oraz południowo-wschodniej przeprowadzane żniwa uzyskują wyniki na podobny poziomie. Jest to spowodowane średnią roczną opadów deszczu w tych rejonach, która przekracza 600mm.

Uprawę jarą traktuje się jako idealny przedplon. Ta odmiana redukują negatywne skutki upraw zbożowych. W gospodarstwach, gdzie duża część plantacji zaprojektowana jest z udziałem roślin ozimych, rzepak jary pomaga rozłożyć w czasie pracę nad siewiem oraz żniwami. Dzięki zmniejszonemu zapotrzebowaniu tej odmiany na nawozy, koszty są znacznie mniej. Rzadziej pojawiają się też chwasty jednoliścienne, zgnilizna twardzikowa, jak i inne choroby.

Prawidłowa obsada rzepaku jarego wynosi od 70 do 80 szt./m2. przy czym ilość wysiewu wynosi 4 - 5 kg/ha. Sam wysiew jest w rozstawie od 12 do 15 cm, lecz zdarza się, że z myślą o pielęgnacji mechanicznej wysiewa się od 24 do 30 cm.

Odmianę jarą wysiewamy o wiele wcześniej niż ozimą. Termin siewu rozpoczyna ostatnia dekada marca do ok. drugiej dekady kwietnia. Trzeba wiedzieć, że zbyt wczesny, jak i zbyt późny siew odmiany rzepaku jarego doprowadzić może do niekorzystnych skutków. Nie trzymanie się odpowiednich terminów spowoduje prawdopodobieństwo powstawania zgorzeli oraz uzależnia odmiany mieszańcowe oraz populacyjne od zapasu wody, co może poskutkować zjawiskiem suszy.

Jak ochronić rzepak przed różnego rodzaju chorobami?

Wiosną rzepak ma duże zapotrzebowania azotowe, gdy zaczyna się wegetacja zaleca się stosować 100 kg N/ha w postaci saletry amonowej. Najważniejszym z mikroelementów jest bor, którego niedobór sprawia, że system korzeniowy nie jest odpowiednio rozwinięty, co przekłada się na niższy plon.

Rzepak możemy nawozić siarką i magnezem. Na co warto zwrócić uwagę to, to że owe pierwiastki trzeba dostarczać w dwóch postaciach.

Hybrydowe odmiany - czy warto?

Siew rzepaku ozimego i jarego w ostatnich latach jest bardzo niestabilna. Jest to spowodowane zmianą warunków klimatycznych. Stale narastające ocieplenie klimatu, susze, nawalne deszcze, degradacja gleby, to wszystko coraz częściej utrudnia prowadzenie gospodarki rolnej w Polsce.

Dlatego, aby móc cieszyć się godnymi plonami należy wybierać odmiany, po przeanalizowaniu rodzaju swojej gleby, nadchodzącej pogody, zapotrzebowania w składniki mineralne, dostęp do wody oraz realna wizja opłacalności prowadzenia tej uprawy.

Odmiany hybrydowe w ostatnim czasie są bardzo polecane ze względów ich odporności. Czynniki stresowe, odporność, nawożenie, ph stanowiska, późny siew, z tym wszystkim odmiany hybrydowe potrafią sobie poradzić. Mają one większą odporność na różne choroby i mniejsze zapotrzebowania pogodowe. Uprawa rzepaku hybrydy świetnie radzi sobie w trudnych warunkach, rosnąć wysoko i przynosząc zyski.

Polecane odmiany: ES Imperio, ES Amaretto, ES Cesario, ES Capello.

Kiedy rozpoczynają się żniwa?

Żniwa rzepaku trwają między lipcem a sierpniem. Zbiór powoduje narastające straty w nasionach, które standardowo szacuje się na ok. 8-9%. W momencie, w którym postanowimy opóźnić termin straty w nasionach mogą wynosić nawet ok. 40%. Kiedy więc rozpocząć żniwa? Zaleca się rozpocząć prace, gdy łan osiągnie kolor seledynowo-żółty, a wilgotność nasion wyniesie między 40% a 55%.

Trzeba jednak pamiętać, że zbiór zależny jest od odmiany rzepaku. Rolnicy często decydują się na metodę jednofazową z pnia, którą wykonuje się, gdy plon będzie w pełni dojrzały. W takim momencie łan obiera kolor brunatno-czarny z czego wilgotność nasion wynosi ok. 16%. Czas trwania takiego zbioru zamyka się w 4 do 5 dni pracy. Wydajność rzepaku z hektara możemy otrzymać dzięki hodowli odmiany, która ma wysoką odporność na osypywanie się oraz pękanie.

Aby ochronić nasiona można zastanowić się nad zakupem preparatu w sprayu, którzy poprzez sklejanie łuszczyn rzepaku zabezpiecza i znacznie niweluje osypywanie się. Możliwości jest naprawdę wiele, do zbiorów wykorzystuje się również stół do rzepaku, używa się kos bocznych, zaleca się dość wysokie cięcie oraz korzystanie z naganiacza. Wszystkie wymienione powyżej elementy są zaprojektowane po to, aby nasiona się nie osypywały.

Podsumowanie

Przy uprawie rzepaku jest wiele wymagań, odmiany mieszańcowe są napewno znaczniej odporniejsze i mniej wymagające. Mimo wszystko siew rzepaku nie jest prosta sprawą. Podczas tej hodowli liczy się wiele aspektów, które trzeba przestrzegać, takie jak:

• Terminowość;
• Utrzymana norma wysiewu;
• Nawożenie rzepaku, co zmniejszy prawdopodobieństwo występowania chwastów oraz będzie stałą ochroną dla liści;
• Dobór odmiany;
• Przygotowanie odpowiedniego podłoża pod uprawę;
• Pamiętać o dobraniu odpowiedniej głębokości;

Uprawa rzepaku ozimego i jarego może wydawać się dość trudna, lecz ważne jest, aby dobrze się do niej przygotować. Dzięki nauce i zaangażowaniu w planację jesteśmy w stanie odpowiednio zadbać o nasiona rzepaku oraz samą roślinę siedząca w glebie. Należy pamiętać, że zastosowanie się do powyżej wymienionych zasad, jest bardzo indywidualną sprawa. Zabierając się za rzepak ozimy i jary, trzeba analizować wszystkie rzeczy mające negatywny, bądź pozytywny wpływ na ową hodowlę.